Day: 26. september, 2004

Hversu margir ætli hafi lent í því að keyra út í búð og ganga heim, algjörlega búnir að gleyma bílnum? Ekki veit ég það svo gjörla, en þetta gerði ég áðan.

Ekki veit ég hvurslags fólk heldur vöku fyrir nágrönnum sínum með svívirðislega hárri tónlist klukkan fjögur á næturna, og þó. Það er týpan sem býr í stigaganginum mínum. Svona framkoma er hreint óþolandi og nóg til að láta eðlilegasta fólk snappa. Ég verandi eðlilegur (eða þannig).

Í Brennu-Njáls sögu er ein flottasta frásögn sem ég hef lesið (úr köflum 78 til 79):

Þeir Skarphéðinn og Högni voru úti eitt kveld og voru fyrir sunnan haug Gunnars. Tunglskin var bjart en stundum dró fyrir. Þeim sýndist haugurinn opinn og hafði Gunnar snúist í hauginum og sá í móti tunglinu. Þeir þóttust sjá fjögur ljós í hauginum brenna og bar hvergi skugga á. Þeir sáu að Gunnar var kátlegur og með gleðibragði miklu. Hann kvað vísu og svo hátt að þó mátti heyra gjörla þó það þeir væru firr:

Mælti döggla deilir,
dáðum rakkr, sá er háði
bjartr með bestu hjarta
benrögn, faðir Högna:
Heldr kvaðst hjálmi faldinn
hjörþilju sjá vilja
vættidraugr en vægja,
val-Freyju stafr, deyja –
og val-Freyju stafr deyja.

Síðan laukst aftur haugurinn.

„Mundir þú trúa,“ segir Skarphéðinn, „ef aðrir segðu þér?“

„Trúa mundi eg,“ segir Högni, „ef Njáll segði því að það er sagt að hann ljúgi aldrei.“

„Mikið er um fyrirburði slíka,“ segir Skarphéðinn, „er hann sjálfur vitraði okkur að hann vildi heldur deyja en vægja fyrir óvinum sínum og kenndi okkur þau ráð.“

„Engu mun eg til leiðar koma,“ segir Högni, „nema þú viljir mér að veita.“

„Nú skal eg það muna,“ segir Skarphéðinn, „hversu Gunnari fór eftir víg Sigmundar frænda yðvars. Skal eg nú veita þér slíkt er eg má. Hét faðir minn því Gunnari þar er þú ættir hlut að eða móðir hans.“

Gengu þeir síðan heim til Hlíðarenda.

79. kafli

Skarphéðinn mælti: „Nú skulum við fara þegar í nótt því að ef þeir spyrja að eg er hér þá munu þeir vera varari um sig.“

„Þínum ráðum vil eg fram fara,“ segir Högni.

Eftir það tóku þeir vopn sín þá er allir menn voru í rekkjum. Högni tekur ofan atgeirinn og söng í honum hátt.

Rannveig spratt upp af æði mikilli og mælti: „Hver tekur atgeirinn þar er eg bannaði öllum með að fara?“

„Eg ætla,“ segir Högni, „að færa föður mínum og hafi hann til Valhallar og beri þar fram á vopnaþingi.“

„Fyrri munt þú nú bera hann,“ segir hún, „og hefna föður þíns því að atgeirinn segir manns bana, eins eða fleiri.“

Síðan gekk Högni út og sagði Skarphéðni orðræðu þeirra ömmu hans.

Síðan fara þeir til Odda. Hrafnar tveir flugu með þeim alla leið. Þeir komu um nóttina í Odda. Þeir ráku fénað heim á húsin. Þá hljóp út Hróaldur og Tjörvi og ráku féið upp í geilarnar og höfðu með sér vopn sín.

Skarphéðinn spratt upp og mælti: „Eigi þarft þú að hyggja að, jafnt er sem þér sýnist, menn eru hér.“

Síðan höggur Skarphéðinn Tjörva banahögg. Hróaldur hafði spjót í hendi. Högni hleypur að honum. Hróaldur leggur til Högna. Högni hjó í sundur spjótskaftið með atgeirinum en rekur atgeirinn í gegnum hann. Síðan gengu þeir frá þeim dauðum og snúa þaðan upp undir Þríhyrning. Skarphéðinn hleypur á hús upp og reytir gras og ætluðu þeir er inni voru að fénaður væri. Tóku þeir feðgar, Starkaður og Þorgeir, vopn sín og klæði og fóru út og hljópu upp um garðinn. En er Starkaður sér Skarphéðinn hræðist hann og vildi aftur snúa. Skarphéðinn höggur hann við garðinum. Þá kemur Högni í mót Þorgeiri og vegur hann með atgeirinum.

Þaðan fara þeir til Hofs og var Mörður á velli úti og bað sér griða og bauð alsætti.

Skarphéðinn sagði Merði víg þeirra fjögurra. „Og slíka för,“ segir Skarphéðinn, „skalt þú fara eða selja Högna sjálfdæmi ef hann vill taka.“

Högni kvaðst hitt hafa ætlað að sættast ekki við föðurbana sína en þó tók hann sjálfdæmi um síðir.
Mörg teikn eru á lofti í frásögn þessari. Uppbyggingin finnst mér stórkostleg og ég er ekki frá því, að þetta sé eitt flottasta atriði íslendingasagnanna. Hvernig þeir fara tveir, hefna Gunnars og krefjast af Merði að hann veiti þeim sjálfum rétt til að dæma í málinu. Algjör snilld!