Álftanes+Reykjavík

Árið 1997 var sameining Reykjavíkur og Kjalarness samþykkt í almennri atkvæðagreiðslu. Kjalnesingar voru þá afar illa staddir fjárhagslega og ljóst að sveitarfélagið yrði ekki á næstu árum fært um að standa undir þeirri þjónustu sem íbúar á höfuðborgarsvæðinu gerðu kröfur um.

Þrátt fyrir skuldabyrðina, höfðu Kjalnesingar ekki sýnt því áhuga að sameinast Mosfellsbæ þótt eflaust hafi margir talið það rökréttasta kostinn. Lönd sveitarfélaganna liggja saman og Kjalnesingar sóttu ýmsa þjónustu til nágranna sinna. Þessi tregða á sér eflaust margar skýringar, ein þeirra er sú að stærðamunurinn hafi ekki verið nægilega mikill. Kjalnesingar hafi þannig séð fram á að verða jaðarsvæði í tiltölulega fámennu sveitarfélagi sem ætti erfitt með að reka svona útstöð.

Þótt öfugsnúið kunni að virðast, var Reykjavík það stór að tilhugsunin um að láta hana gleypa sig varð Kjalnesingum mun bærilegri en ef um nágrannana úr Mosfellssveitinni hefði verið að ræða. Reykjavík var sömuleiðis það öflug að hún gat leyft sér að ráðast í slíka sameiningu af myndarskap án þess að þurfa strax að hugsa um að skapa sér tekjur á móti með skipulagningu nýrra hverfa og stórframkvæmdum.

Maður hlýtur að velta því fyrir sér hvort sama staða kunni nú að vera að koma upp varðandi Álftanes.

Álftnesingar eru búnið að reiða sér hurðarás um öxl. Skuldirnar eru slíkar að eitt og óstutt mun sveitarfélagið ekki geta staðið undir þeim nema með því að bjóða íbúum sínum upp á mun lakari lífsgæði en nágrannasveitarfélögin næstu árin. Á sama hátt er ljóst að sameining við Garðabæ eða jafnvel Hafnarfjörð hugnast íbúunum illa – ef til vill vegna þess að stærðarmunurinn er ekki nógu mikill.

Þrátt fyrir erfiða lausafjárstöðu nú um stundir og talsverðar skuldir bundnar í fyrirtækjum sínum, ætti Reykjavík að vera það sveitarfélag sem helst væri í stakk búið til að taka á sig hið erfiða bú Álftnesinga og halda á sama tíma áfram að tryggja íbúunum viðundandi þjónustu. Til skemmri tíma litið hefði þetta lítið annað í för með sér heldur en viðbótarútgjöld fyrir höfuðborgina – en til lengri tíma gæfi það ýmis tækifæri varðandi skipulagsmál.

Er þetta ekki kostur sem vert væri að athuga af fullri alvöru – og þyrftu stjórnmálaflokkarnir ekki að þora að ræða þennan möguleika upphátt?