Guð!

05.40.11 • Forsaga íslenskrar tungu • (5e) • Vor

Gotneskir textar og meginatriði gotneskrar málfræði með samanburði við norrænu; rúnalestur; valin viðfangsefni úr frumnorrænni málsögu.

Guð hve mig langar! En ég má ekki. Má ekki! Hvers eigum vér nýnemar eiginlega að gjalda?! Að ógleymdu:

05.40.24 • Goðafræði Snorra-Eddu • (5e) • Vor

Efni námskeiðsins er goðafræði í Eddu Snorra Sturlusonar. Verður einkum fengist við Snorra-Eddu frá heimildafræðilegu sjónarmiði, þ.e.a.s. gildi ritsins sem heimildar um norrænar goðsagnir og hinn heiðna arf og helstu vandamál þar að lútandi. T.d. verður hugað að hlutverki munnmæla og kvæða um goðin í ritinu og meðal helstu samanburðartexta eru ýmis eddu- og dróttkvæði sem fjalla um goðfræðileg efni. Spurt verður um varðveislu þess háttar efnis eftir kristnitöku og fram á daga Snorra, hugsanleg kristin áhrif (s.s. frá kristnum fræðsluritum miðalda), en þar að auki verða athuguð áhrif sjálfs höfundarins á efnið og tilgang Snorra með ritinu. Markmiðið er að kynna fyrir stúdentum grundvallarvandamál og aðferðir í rannsókn Snorra-Eddu sem heimildarrits um norræna heiðni og goðsagnir og mikilvægi hennar og sérstöðu á því sviði og fyrir forníslenska bókmenntasögu.

Ég tek andköf!

Nietzsche og ofurmennið

Fyrst ég minnist á Nietzsche er kannski ekki úr vegi að birta hér minn skilning á hugmyndum hans um ofurmennið.

Ofurmennið er ekki einhver einn maður, heldur hefur hver og einn burði til að verða ofurmenni, einhver sem getur tekið af skarið, mannkyni öllu til framdráttar. Í þessu sambandi segir Nietzsche að Guð sé dauður; maðurinn hefur komist eins langt og hann kemst gegnum trú sína á Guð. Maðurinn sé eini mælikvarðinn á sjálfan sig.

Að þessu leyti eru kenningar Nietzsches existensíalískar, en aldrei nasískar. Ofurmennið er ekki sterkur leiðtogi eins og fasistar hömpuðu, heldur sá sem hefur getuna og viljann til að fara lengra, í þágu framfara, sér í lagi á tímum þegar fólk er reiðubúið að halda sem fastast í úreltar kreddur (eins og fólkið í Svo mælti Zaraþústra, sem virðist hálf úrkynjað). Trúin á Guð er því ekki leiðin til framþróunar, heldur máttur einstaklingsins. Þetta er grundvallarexistensíalismi.

Og nei, existensíalismi á ansi lítið skylt með tilvistarkreppu.

Hættur

Ég les stundum Vantrú, en aðeins örsjaldan skil ég eftir athugasemdir. Það er vegna þess að ég er orðinn leiður á því hvað fólki hættir annarsvegar til að svara án þess að svara, hinsvegar oftúlka allt sem á undan er sagt. Einhverju sinni varði ég t.a.m. Nietzsche fyrir manni sem kallaði hann nasista. Sá svaraði um hæl að ég hefði rangt fyrir mér. Það voru nú haldbær rök.

Núna síðast mælti ég gegn sálgreiningu. Skyndilega er ég hlynntur ónauðsynlegri geðlyfjagjöf, einkum til barna, og orðinn forhertur og heilaþveginn krossfari gegn upplýsingunni í krafti sálfræðimenntunar minnar við Háskóla Íslands. Aukinheldur hef ég ekkert lesið mér til um Freud eða verk hans sjálfs. Allt er þetta rangt.

Ég afréð að svara ekki þessum rangfærslum. Öðru nær er ég hættur að skilja eftir athugasemdir á Vantrú, þar sem hinn almenni lesandi er of ragur til að birta skoðanir sínar undir eigin nafni og hættir til textaoftúlkunar á einföldum fullyrðingum, í stað þess að svara efnis- og málefnalega.