Djúranið

Ég var ekki í miklu stuði í gær. Ég var þreyttur. Aumur í fótunum. Rétt áður en tónleikarnir byrjuðu þá langaði mig helst að fara heim að sofa. En síðan byrjaði þetta. Ég þekkti ekki fyrsta lagið en það hljómaði ágætlega.

En síðan kom Wild Boys og Hungry Like the Wolf. Ég fattaði allt í einu að ég var farinn að brosa út að eyrum. Þetta var frábært. Þegar lögin komu bara hvert af öðru þá áttaði maður sig á að þeir gætu  samt aldrei spilað öll lögin sem ég vildi heyra. Þeir eiga svo mörg.

Ég saknaði helst The Chauffeur (sem er óumdeilanlega þeirra besta lag) og Is There Something I should Know (sem var uppáhaldið mitt þegar ég var krakki). Mig langaði líka svoltið að heyra Electric Barbarella sem ég hugsa alltaf um sem eitt af þeirra nýrri lögum en er í raun 22 ára. Ef lagið væri barn væri það komið í háskólanám. Lagið er eldra en ég var þegar það kom út.

Hápunktur tónleikana var líklega Planet Earth þar sem þeir saumuðu inn Space Oddity þannig að það virkaði eins og það ætti bara heima þar. En auðvitað var Save A Prayer líka eins frábært og það getur verið. Síðan er Ordinary World alltaf fyrir okkur Eygló. Samkvæmt Spotify er það næstmest spilaða lagið þeirra.

Duran Duran er kannski hallærisleg hljómsveit að mati einhverra en hún er án efa dásamleg. Ég vorkenni fólki sem er of töff að geta fílað þetta. Ég sá ekkert eftir að hafa farið þó ég sé miðaldra og þreyttur.

LaLegóLandía 2019

Við létum undan þaulskipulögðum og langvarandi þrýstingi frá strákunum okkar og fórum til Lególands. Við keyptum okkur vikuferð með gistingu í sumarhúsabyggðinni Lalandia og tókum tengdamömmu með.

Við fórum út laugardaginn 15. júní. Flugið var tíðindalítið. Það var hálfskrýtið að koma út úr flugstöðinni í Billund og allt í myrkri. Við náðum samt að finna leigubíl sem kom okkur á upplýsingaskrifstofuna.

Skrifstofan, og Lalandia, er í undarlegu húsi sem var gervi-ítalskur bær. Loftið var sérstaklega spes. Það var blár himinn, einhvers konar tjald.

Við fengum lykla en síðan var að finna húsið okkar í myrkri. Það var ekki auðvelt. Það var líka mjög langt frá skrifstofunni. En það tókst.

Húsið var mjög þægilegt. Þrjú svefnherbergi. Ég játa þó að ég bjóst við meiru en hornbaðkari miðað við lýsinguna á „spa pool“ sem átti að vera helsta aðdráttaraflið. Síðan fatta ég ekki alveg hvernig hægt er að bjóða upp á svona hús án þess að þar sé brauðrist. Bara fráleitt.

Daginn eftir var rólegt. Ég rölti samt strax yfir í Coop og keypti nauðsynjar og líka þessi yndislegu birkistykki. Við fórum síðan í sundlaugargarðinn í Lalandia. Aquadome. Þar var fullt af rennibrautum en líka sundlaug með öldugangi og önnur hringlaga með straumi. Ég fílaði þá sundlaug sérstaklega vel. Kleinuhringirnir voru bátarnir okkar í flúðum. Við strákarnir fórum hring eftir hring.

Það var líka sána. Ég held að ef Finnland væri í Tíbet þá væri sána álitið einhver hápunktur hugleiðslumenningar. En í staðinn þá eru Finnar bara álitnir fullir, félagsfælnir og skrýtnir.

Við prufuðum líka einhvern veitingastað í Lalandia sem var ekkert spes og þar að auki dýr. Svona svipað og á flestum stöðum í Billund. Reyndar var Deli þarna í Lalandia boðlegt.

Á mánudaginn var Legoland á dagskrá. Við vissum út frá Google-gögnunum að þá yrðu fáir á ferð – enda sumarleyfin varla byrjuð í Danmörku.

Við pældum fram og til baka í miðakaupum. Að lokum keyptum við ársmiða sem borgaði sig af því við stefndum að því að koma nógu oft aftur sem við gerðum og ég set það bara allt í einu frekar en að brjóta það niður á daga.

Það voru töluverðir töfrar í Lególandi. Við byrjuðum bara á að rölta um kubbabyggðirnar. Þar var margt flott. Manni langaði bara að fara sjálfum að kubba og ég keypti líka töluvert af svoleiðis fyrir strákana – eða mig.

Strákarnir fóru í ótal tæki en ég tók oft að mér að halda á töskum og veskjum. Gunnsteinn var rosalega spenntur að fara í tæki sem Ingimar var of lítill fyrir. Við þurftum nokkrum sinnum að áminna hann að monta sig ekki of mikið fyrir framan litla bróður.

Ég hafði gaman af því að fara í nokkra báta, jafnvel þegar það reyndi smá á lofthræðslu mína. Víkingabátur og kajak.

Strákarnir voru líka spenntir fyrir fjórvíddarbíói og við höfðum bara gaman af því líka. Það er hæfilegt að eyða svona fimmtán mínútum með þrívíddargleraugu.

Maturinn í Lególandi var rándýr og ekkert rosalega góður. Boðlegur á köflum reyndar en ekki alltaf. Verst var pylsan sem ég fékk. Ég bað um tómatsósu, remúlaði og sterkt sinnep. Ég bjóst við að tvær fyrrnefndu sósurnar væru ráðandi og sinnepið meira eins og krydd. En nei, það var ekki svo. Sinnepið var meira en helmingurinn af sósunni. Það var skelfilega vont. Sósan var líka frekar lagskipt. Tómatssósan var eiginlega bara neðst.

Á fimmtudag fórum við í Legóhúsið. Það var ákaflega skemmtilegt. Gunnsteinn heillaðist sérstaklega af því að geta búið til svona hreyfimynd með legóköllum og hefði getað farið þar aftur og aftur. Það var líka bara mjög gaman að leika sér að byggja hitt og þetta.

Eftir Legóhúsið dró ég alla með mér á þann veitingastað í Billund sem var með hæstu einkunnina. Bellini. Þar fékk ég dásamlegt lasagna. Allir voru mjög glaðir. Ingimar fékk sér lítinn skammt af frönskum sem var svo stór að okkur langaði næstum að panta stóran skammt til að fá samanburðinn.

Við Eygló röltum út á flugvöll á föstudaginn og náðum í bílaleigubíl. Það átti að vera beinskiptur Renault en var sjálfskiptur Audi. Gaurinn í afgreiðslunni reyndi að sannfæra mig um að fá uppfærslu og nefndi tegund af Audi með aðeins öðruvísi tölu-/stafaröð en sá sem ég átti að fá. Hann virtist álíta að bókstafirnar og tölurnar ættu að vera nóg til að heilla mig og þegar ég spurði hver væri munurinn á bílunum þá gat hann ekkert sagt.

Mér tókst að keyra sjálfskiptan, þrátt fyrir aðstoð Eyglóar, en það var smá átak fyrst. Á laugardaginn skiluðum við af okkur húsinu, settum töskur í geymslu og keyrðum að dýragarðinum í Givskud. Það tók smá á og leiðsöguforritið vildi ekki samþykkja að ég breytti leiðinni minni eða stytti hana.

Það sem heillaði mest þar var að keyra í gegnum heimkynni dýranna. Gíraffarnir voru glæsilegir. Við tókum síðan smá rölt til að sjá nashyrninga og górillur. Við sáum allavega eina górillu sem var í Vilhelmínu-dýragarðinum sem við fórum í 2010. Ekki samt Kládía.

En mér fannst nashyrningarnir flottastir. Gríðarstórir og glæsilegir. Það skemmdi ekki fyrir þegar mæðgin komu í áttina að okkur og mamman lagðist niður og sá litli, á stærð við naut, fór á spenann. Ég syrgði myndavélabatteríið mitt.

Við fengum líka að sjá litla apa. Þeir voru skemmtilegir og komu svoltið til okkar stóru apanna. Mjög sætir. Síðan voru líka risaeðlur. Ljónin áttu að vera hápunkturinn og það var smá Júragarðarstemming að fara þangað inn. Bílarnir einangraðir í búri til að koma í veg fyrir að ljónin kæmu sér út.

Ég náði með hörku að sannfæra hópinn um að koma við í Jalangri og skoða rúnasteina. Þetta er náttúrulega fæðingarstaður Danmerkur. Við skoðuðum líka safnið og Gunnsteinn heillaðist af öllu sem mátti fikta í. Eygló var alveg heilluð af bænum og vildi helst flytja þangað.

Við ferjuðum okkur og töskurnar á flugvöllinn. Skiluðum bílnum og biðum eftir fluginu. Ég var voðalega glaður að sá að það var lagkökuhús á vellinum en það lokaði meðan ég beið með drengjunum í Legóbúðinni.

Ég neyddist til að nota klósettið á vellinum og mig grunar að það hafi verið lokahefnd sinnepsins. En ég lenti í fáránlegu veseni. Fyrst beið ég eftir að annað af tveimur klósettum losnaði en ekkert gerðist. Þá fór ég á annað salerni þar sem voru þrír básar og allir uppteknir og einn annar að bíða eftir að það losnaði. Það tók fáránlega langan tíma.

Fluginu heim seinkaði, alveg eins og fluginu út en við komumst heim. En það gekk allt. Við Gunnsteinn sátum tveir saman aftast.

Þetta var allt gaman. Ég mæli með Lalandia, Aquadome, Legolandi, Givskud og Jalangri.

Sögulok.

Facebook skemmir PNG myndir

Eitt af því sem fer mest í taugarnar á mér á Facebook, og það er margt sem pirrar mig við Facebook, er hvernig vefurinn misþyrmir myndum. Ég veit að mörgum finnst JPG myndir sjálfgefið form á myndum í öllum tilfellum. En það er bara ekki svo einfalt. Augljósa dæmið er að JPG myndir bjóða ekki upp á jafn mikla möguleika og t.d. PNG.

Ein helsta ástæðan fyrir því að maður notar PNG myndir er að það er hægt að gera bakgrunninn ósýnilegan.

Ef maður tekur sömu mynd og vistar sem JPG þá er hún….

Ég vona að þið sjáið einhvern mun. En JPG verður ekkert mikið betra en þetta af því að bakgrunnurinn á myndinni passar ágætlega við síðuna hérna. Ef maður breytir litnum á síðunni verður þetta verra.

Þannig að JPG myndin treystir á að þú setjir inn bakgrunn sem er nákvæmlega eins og bakgrunnur vefsíðunnar. PNG-myndin getur alltaf aðlagast nær öllu – nema að meginefni hennar sé samlitað bakgrunninum.

Þegar kemur að Facebook þá breytir kerfið öllum myndum í JPG þannig að það skiptir ekki máli ef þú hefur búið til fallega PNG mynd með ósýnilegum bakgrunni. Facebook bara breytir því einhvern veginn.

Síðustu daga hefur Krambúðin verið að auglýsa grimmt hjá mér á Facebook og með henni fylgir þessi mynd.

Skjáskot af auglýsingunni.

Væntanlega skilja fæstir hvers vegna Krambúðin er að nota svona asnalega mynd í auglýsingum. En málið er að á vef Krambúðarinnar finnur maður myndina í upprunalegri PNG útgáfu.

Þessi mynd er notuð á gulum bakgrunni á síðunni og þó ég hafi séð betri klippimyndir þá er þetta alveg þolanlegt. Vandinn er að þegar Facebook fær myndina þá tekur kerfið sig til og breytir í JPG. Af einhverjum ástæðum notar Facebook ekki sjálfkrafa hvítan bakgrunn sem passar við þeirra vef. Nei, þeir setja inn svartan bakgrunn sem skemmir allt. Myndin er líka klippt og skorin einhvern veginn.

Ég veit ekki til þess að hægt sé að stjórna hvernig Facebook breytir PNG myndum en það á að vera hægt að stjórna því hvaða mynd Facebook velur. Þannig að Krambúðin gæti tekið PNG myndina, sett á hana hvítan bakgrunn, vista sem JPG og skrá Open Graph lýsigögn þannig að Facebook velji hana en ekki PNG myndina.

Það þyrfti líklega líka að skera hana til af því að Facebook misþyrmir líka JPG myndum sem kerfið hleður upp. Lexían er kannski aðallega, notið PNG myndir en ekki Facebook.

Hverjum er ekki sama hvað mér finnst um Júróvisjón?

Í fyrra þegar Ísrael vann og keppandinn sagði „að ári í Jerúsalem“ þá fékk ég sting. Ég var sáttari við Tel Aviv en leið samt ekki vel.

Ég er hlynntur viðskiptalegri sniðgöngu, sér í lagi þegar um er að ræða fyrirtæki sem eru með starfsemi á hernumdu svæðunum. Ég á örlítið erfiðara með menningarlega sniðgöngu. Ég held að menningarlegt samskipti geti í einhverjum tilfellum gert gott.

Hins vegar kaupi ég ekki þá möntru að Júróvisjón sé pólitískt hlutlaust. Hatari afhjúpaði það algjörlega. Það er auðvitað pólitísk afstaða að banna keppendum að tjá sig um Palestínu og að sýna fána Palestínu. Keppnin er auðvitað rammpólitísk kynningarherferð fyrir Ísrael. Hið ímyndaða pólitíska hlutleysi keppninnar var miðað við ákveðið norm, við ákveðna flokkslínu.

Það er samt ekkert nýtt að Júróvisjón sé pólitískt fyrirbæri. Keppnin hefur áður verið haldin í löndum þar sem mannréttindabrot líðast. Keppendur hafa líka oft verið pólitískir, hið augljósa dæmi er þegar Úkraína vann fyrir örfáum árum með lagi sem fjallaði um Krímskaga. Það mátti einhvern veginn.

Auðvitað var lag Hatara rammpólitískt. Textinn var bomban. Það að veifa fánalitum Palestínu var ekki jafn pólitískt en undirstrikaði boðskapinn fyrir þá sem ekki vita um hvað lagið fjallar. Ríkisútvarpið hafði ekki getu til þess að sniðganga keppnina. Það að senda Hatara var það besta í stöðunni. Ég var samt smá að vona að þeir myndu verða reknir úr keppni en gjörningur þeirra var mun öflugri en sniðganga Íslands eða þeirra sjálfra hefði verið.

Ætli þetta hafi ekki í raun helst snúist um að bannhelgi þess að móðga gestgjafann? Íslendingar þekkja vel þá speki. En við vitum líka að það er vinur sem segir til vamms.

Það er varla hægt að hafa rétta afstöðu til menningarlegrar sniðgöngu á Ísrael þegar það er engin samstaða um málið meðal íbúa Palestínu eða Ísrael. Það er hægt að finna allar mögulegar skoðanir á málinu meðal Palestínumanna og Ísraela, þvert á afstöðu þeirra til átaka Palestínu og Ísraels. Við höfum séð það á viðbrögðum Palestínumanna sem eru ekki á einhvern einn veg. Það sama gildir um Ísraela sem margir hverjir leyfa sér mun harkalegri gagnrýni á stefnu ríkisstjórnar sinnar heldur en við hérna á Íslandi mundum gera.

Að lokum legg ég til að Palestína fái að taka þátt í Júróvisjón – verði sérstaklega boðið að vera með í klúbbnum. Það væri eitthvað meira í líkingu við pólitískt hlutleysi að hafa Palestínu og Ísrael saman í keppni frekar en að reyna að skapa einhvern hliðarveruleika þar sem tilvist Palestínu er ritskoðuð.

Mynd af mynd og höfundalög

Ég tók greinilega ranga ákvörðun þegar ég ákvað að taka þátt í umræðum um höfundaréttarmál hjá Vilhjálmi „Fornleifi“ á Moggablogginu. Dr. Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson heldur því fram að vefritið Herðubreið hafi brotið höfundalög með því að nota ljósmynd sem hann tók.

Ljósmyndin sem um ræðir er mynd sem hann tók af gamalli blaðaauglýsingu frá Eimskip og hún ætti að sjást hérna fyrir ofan færsluna. Herðubreið tók vissulega hluta af myndinni og notaði án þess að geta þess að Vilhjálmur hefði tekið hana. Vilhjálmur telur þetta vera brot á höfundalögum en ég er ósammála.

Ástæðan fyrir því að ég tel þetta ekki falla undir höfundalög er sú að myndin getur aldrei talist sjálfstætt verk. Hún er bara afrit. Vilhjálmur var ekki að reyna að skapa nýtt verk þegar hann tók mynd gamalli auglýsingu. Markmið hans var þvert á móti, eins og fræðimanni sæmir, að búa til eins nákvæmt eftirrit af blaðsíðunni og hann mögulega gat. Íslensk höfundalög skilgreina eintakagerð og ég sé ekki betur en að umrædd ljósmynd sé einmitt …

sérhver bein eða óbein, tímabundin eða varanleg gerð eintaks af verki, í heild eða af hluta þess, með hvaða aðferðum sem er og í hvaða formi sem er. Það telst m.a. eintakagerð ef verk er flutt yfir á miðil sem nota má til endurmiðlunar.

Eintök eru ekki og verða ekki sérstök verk sem njóta verndar höfundalaga. Ég held reyndar að Herðubreið hefði átt að, kurteisinnar vegna, að vísa á Vilhjálm þegar þeir birtu myndina en ég sé ekki að vefritið hafi brotið nein lög með þessu.

Það sem ég er að tala um er frumleikaskilyrðið svokallaða. Það eru mörg grá svæði í því en hérna held ég að málið sé svart og hvítt. Það er ekkert frumlegt við myndina og það var engri sköpun beitt við myndatökuna sjálfa. Vinnan sem Vilhjálmur lagði á sig var fræðimennska en ekki ljósmyndun. Það var afrek finna auglýsinguna og við getum borið virðingu fyrir þeirri vinnu þó við teljum verkið ekki eiga að njóta verndar höfundalaga.

Í athugasemdarþræðinum, sem þið lesið á eigin ábyrgð, talar Vilhjálmur um að Myndstef telji lagatúlkun hans gilda. Ef það er rétt þá er það afskaplega einföld bókstafstúlkun á lögum sem ég efast um að nokkur dómstóll myndi taka undir.

System76 og rétturinn til að gera við

Ég náði í nóvember að skemma hljóðtengið á fartölvunni minni þegar ég var að fara að taka upp þátt af podcastinu mínu. Heyrnartólin mín voru í sambandi og ég rykkti í eitthvað vitlaust þannig að ég náði að bæði að skemma inntakið í tölvunni og brjóta tengið á fínu heyrnartólunum mínum.

Ég opnaði strax tölvuna og fann út hvaða stykki ég þyrfti að panta. Þar sem ég var á fullu í spilasölu og lokafrágangi eftir framkvæmdi ákvað ég reyndar að fresta því fram yfir jól og síðan hummaði ég það fram af mér. Núna kom það loksins í hús og ég setti það strax. Ekkert mál, bara að losa skrúfurnar allar, einn borða og síðan festa borðann á nýja tengið og festa allar skrúfurnar aftur. Mesta vandamálið var að ég missti eina skrúfuna á gólfið og fann hana ekki fyrr en eftir mikla leit. Ég held að hver sem er hefði getað framkvæmt þessa viðgerð.

En málið er auðvitað að ég hef réttinn til að gera við tölvuna mína og framleiðandi tölvunnar er ekkert að gera það erfiðara fyrir mig. Ég bara pantaði stykkið af AliExpress. Ef ég væri með Apple tölvu þá væri þetta auðvitað vesen. Apple gæti í fyrsta lagi bara ákveðið að banna mér að gera sjálfur við hlutina og það væri örugglega dýrt að láta gera við eitthvað sem fellur undir ábyrgðina. Þá gæti Apple bara ákveðið að selja engum varahluti nema á okurprís og banna öðrum að framleiða parta fyrir sín tæki.

Ég ákvað að panta mína tölvu frá System76. Ég fann ekkert fyrirtæki á Íslandi sem seldi stýrikerfalausar tölvur (eða með Linux) og ég vildi ekki borga fyrir Windows af því að ég er hættur að nota Windows. Ég gat líka sérhannað tölvuna fyrir mínar þarfir, sumsé fyrir þarfir rekstursins míns. Það var ekkert mál að fá tölvuna senda til Íslands og verðið mjög sanngjarnt. Þetta virðist bara vera yndislegt fólk.

Það er rétt að taka fram að System76 framleiðir ekki allar tölvurnar sem þeir selja en þeir fínpússa þær fyrir Linux. Það varð umtalað þegar þeir fundu leið til að taka Intel Management Engine, sem er eiginlega laumustýrikerfi í örgjörvanum, úr sambandi fyrir kaupendur sína. Þetta var áður en öryggisgallar kerfisins (gúgglið Meltdown og Spector) komu fram í dagsljósið. System76 gerir sitt besta til að koma í veg fyrir að njósnað sé um tölvurnar sem þeir selja.

Ég er eiginlega viss um að ég kaupi næstu tölvu af þeim. Ef reksturinn minn hefur efni á því ætla ég að fá mér litla tölvu sem þolir mikla vinnslu, Meerkat. Það er í raun Intel NUC í grunninn en System76 er með mjög samkeppnishæft verð á þeim og allt fínpússað fyrir Linux. Þeir hafa sitt eigið stýrikerfi, Pop!OS, en ég féll ekki alveg fyrir því og nota enn Linux Mint.

Gagnleg og góð forrit í Linux

Ef þú ætlar að nota tölvuna þína í fleira en að vafra um veraldarvefinn þá er nauðsynlegt að þekkja forrit sem eru í boði á Linux. Það gæti verið að sum forrit nái ekki að leysa öll verk sem þú vinnur núna í einu forriti. En það getur alveg eins verið á hinn veginn.

Það eru til Windows útgáfur af mörgum þessara forrita þannig að það er hægt að prufa þau áður en skipt er alveg yfir í Linux.

Öll þessi forrit eru ókeypis en það er alltaf gaman að gefa forriturunum smá peninga ef maður getur og sérstaklega þegar maður er að nota svona forrit í rekstri líkt og ég geri. Halda áfram að lesa: Gagnleg og góð forrit í Linux

Linux og Windows saman – nokkrar lausnir

Það eru margir sem vilja prufa Linux en vilja ekki hætta með Windows af því að það eru einhver forrit þar sem virðast ómissandi. Fyrir marga þá er þetta svona öryggislína sem að lokum verður alveg óþörf og var kannski alltaf óþörf.

1. Ein tölva – tvö stýrikerfi

Með Linux er oftast auðvelt að setja tvö stýrikerfi á sömu tölvu. Þú bara velur þann valmöguleika í uppsetningunni. Þá býr Linux til pláss fyrir sig inni á harða drifinu og skilur eftir pláss fyrir Windows og það sem því fylgir. Linux getur þá lesið allar skrár sem eru á Windows-hlutanum en Windows getur ekki séð það sem er á Linux-partinum.

Þegar þú kveikir á tölvunni þá getur þú síðan valið um hvort þú opnar Linux eða Windows og þá er annar möguleikinn almennt sjálfgefinn ef þú breytir ekki valinu innan ákveðinna tímamarka.

2. WineHQ

Wine er Windows „hermir“ í Linux sem getur keyrt mörg Windows forrit. Þannig að ef þú vilt ekki missa einhver forrit þá geturðu séð hvort Wine ráði við að keyra þau. Það er ekki alltaf hægt en oft og Linux notendur eru duglegir að deila upplýsingum um hvaða forrit virka, og virka ekki, í Wine.

3. Virtual Box

Virtual Box er kannski fyrir lengra komna en það er skemmtilegt tól fyrir fiktara. Þetta er forrit sem getur búið til sýndarvélar með öðrum stýrikerfum. Þannig að ef þú ert með uppsetningardisk með Windows, hvort sem það er Windows 10 eða Windows 3.11, þá geturðu bara sett það upp í þessu forriti og þá geturðu notað það eins og um aðra tölvu sé að ræða.

Þú ræður hve mikið af vinnslukrafti tölvunnar þinnar fer til þessara sýndarvéla. Ég lenti reyndar einhvern tímann í þeirri fáránlegu stöðu að Windows virkaði betur sem sýndarvél í tölvu heldur en sem stýrikerfi á sömu tölvu.

Virtualbox er líka frábær lausn ef þú ert með gömul forrit sem ekki lengur ganga á nýjustu Windows útgáfunum. Ef þú átt gömlu Windows diskana, eða getur reddað þeim, þá geturðu sett það upp á sýndarvél og keyrt forritin eins og ekkert sé. Það sama á við um t.d. gömul Dos forrit.

Ég hef líka notað Virtualbox til að prufa aðrar Linux útgáfur. Topp-forrit sem fagmenn nota og fiktarar geta fiktað í.

Linux – fjöldi bragðtegunda

Það eru til margar útgáfur af Linux sem á ensku eru oft kallaðar bragðtegundir (það er til flókin skýring á hvað aðgreinir tegundir og bragðtegundir en ég nenni ekki slíku). Ég ætla ekki að tala um Linux útgáfur sem eru aðallega notaðar á bak við tjöldin heldur þær sem venjulegt fólk notar.

Þetta er hvorki gæða né vinsældarröð.

1. Ubuntu

Ubuntu er líklega útbreiddasta tegundin og kemur í nokkrum afbrigðum. Ubuntu var leiðandi í að gera Linux notendavænt. Kerfið hrapaði reyndar í vinsældum fyrir nokkrum árum vegna umdeildra breytinga (Unity) en núna er þetta vonandi á betri leið.

Ubuntu er, eins og flest af þeim sem ég er að fjalla um hérna, ekki byggt á hreinni hugsjón frjáls hugbúnaðar. Þú færð á mjög einfaldan hátt aðgang að allskonar tólum sem eru ekki „frjáls“ í grunninn en eru eiginlega nauðsynleg í daglegri notkun.

Útgáfur merktar „LTS“ eru með langtímastuðningi þannig að maður getur sett þær inn og treyst á að geta notað í mörg ár án þess að þurfa að setja inn nýja útgáfu.

2. Linux Mint

Linux Mint byggir að miklu leyti á Ubuntu. Það varð nokkuð vinsælt fyrir nokkrum árum. Skýringin er líklega sú að fólk sem þoldi ekki Unity ákvað að skipta og um leið þá passaði kerfið ágætlega fyrir þá sem höfðu vanist Windows XP og vildu ekki skipta í 7, 8 eða 10.

Linux Mint byggir á stöðugleika. Það er ekki mest spennandi. Það bara virkar. Ég hef notað það síðan frá því ég skipti endanlega yfir úr Windows. Augljóslega er Mint uppáhaldið mitt þó hver þurfi að velja fyrir sig.

Ég byrjaði í Mate útgáfunni og færði mig síðan í Cinnamon. LMDE er ekki jafn fínpússuð og er meira fyrir lengra komna.

3. Elementary OS

Elementary er ákaflega vinsælt í dag. Það mætti kalla það nútímalegt. Það minnir eiginlega frekar á Apple en Windows. Það fylgja ekki mörg forrit með í upphafi en það er auðvitað hægt að bjarga því fljótt og örugglega. Ég hef bara prufað Elementary í sýndarvél en þetta er kerfi sem harðkjarna Linux fólk er farið að setja á tölvur foreldra sinna til þess að þurfa ekki að vera ekki í endalausum reddingum.

4. MX Linux

Þetta er frekar nýleg Linux-útgáfa en er ákaflega létt og lipur. Ég væri miklu líklegri að færa mig í hana heldur en t.d. Elementary.

5. Lubuntu

Lubuntu er létt útgáfa af Ubuntu sem ég hef notað á gamlar og aflitlar tölvur. Það þarf ákaflega lítið til að keyra Lubuntu.

6. Ubuntu Studio

Þessi Ubuntuútgáfa er sérhönnuð með allskonar tól fyrir fyrir allskonar sköpun. Ég myndi vilja setja þetta kerfi inn í tölvur í öllum skólum. Þarna eru forrit til að klippa myndbönd, taka upp, myndvinnsla, teikning, búa til tónlist og allt annað. Þetta eru reyndar flest forrit sem maður getur sett inn hjá sér sjálfur, mörg sem ég nota sjálfur, en þarna eru þau öll samankomin í þægilegan pakka.