Loksins koma safnadómarnir sem einhverjir hafa beðið spenntir eftir. Þeir dönsku eru aðeins lengri en þeir sænsku.
Den Gamle Bye
Ekki langt frá miðborg írósa er útisafn, eins konar írbæjarsafn borgarinnar. Safnið hefur umhverfið til að byggja á, þ.e. gömlu húsin en þyrfti helst að ganga skrefinu lengra til þess að ná betur til tilfinningalegrar upplifunar gestsins. Ásafninu mætti vera meira um að vera, meira um sýningar á þjóðháttum o.s.frv. Skemmtilegt var að gestum stóð til boða að draga sig á bát yfir tilbúið síki. Ég lét fara í taugarnar á mér sýningu í húsi frá 16. öld, þar var í einu herberginu uppstilling frá 1600 en í því næsta frá 1650. Heppilegra hefði verið að mínu mati að hafa samræmi í uppsetningunni. Upplýsingar á textaspjöldum utan á húsunum mættu vera greinilegri. Innfæddu dönsku skólafélagarnir mínir sögðu að skemmtilegast væri að heimsækja safnið í sjókomu í desember og upplifa jólastemminguna. Augljóslega náði ég ekki að prófa það núna.
í hnotskurn: Með því að ganga skrefinu lengra væri hægt að gera ágætt safn betra. Þess virði að athuga hvernig stemmingin er þar í desember.
Moesgí¥rd safnið
Rétt við sumarbústað Margrétar Þórhildar er fornleifafræðideild írósaháskóla, sem og safn sem sýnir fornleifar frá svæðinu í kring um írósa. Þar má m.a. finna einn þekktasta safngrip Dana, Grobullemanninn (eða þá fyrir vopnin sem voru notuð sem fyrirmynd fyrir Gladiator myndina). Safnið gerir tímabilinu fram að víkingaöld mjög góð skil. Það er kominn tími til að lappa aðeins upp á rýmið sem víkingaöldin fær. Víkingaöldin lendir hins vegar á gráu svæði þar sem forsögulegu fornleifafræðingarnir og fornleifafræðingarnir sem fást við sögulegan tíma deila um hjá hvorri stéttinni öldin á heima. Moesgí¥rd er forsögulegt safn. Sérstaklega finnst mér vel gert við áðurnefndan Grobullemann. Það er erfitt að sýna lík og við það vakna margar siðferðilegar spurningar. Allt í sambandi við hann er gert með virðingu og mjög ítarlegar upplýsingar eru gefnar um hann. Helst má setja út á safnið að blandað er saman leikmunum og fornminjum.
í hnotskurn: Að mörgu leyti góð sýning sem hægt er að mæla með. Besta safnið sem ég skoðaði í írósum.
The Viking Museum
í kjallara Nordea bankans við Klemenstorg í írósum er frekar léleg sýning á fornleifum sem fundust í uppgreftri í miðborginni fyrir nokkrum áratugum. Sýningin heyrir undir Moesgí¥rd safnið en er að engu leyti sambærileg að gæðum við aðrar sýningar safnsins sem ég skoðaði. Textinn er frekar auðlesanlegur, bæði á ensku og dönsku. Ásýningunni er hins vegar heldur lítið gert úr fornleifafundinum sjálfum. Þá meina ég að fornleifarnar eru á staðnum en eru sýndar á einstaklega óspennandi hátt. Mun meira er gert úr eftirlíkingu af víkingaaldarhúsi og hver jarðhæðin var í gamla þorpinu. Lítið eftirlit virðist vera með sýningunni þar sem búið var að krota á eitt textaspjaldið. Svoleiðis á auðvitað að þrífa strax eða fela.
í hnotskurn: íhugavert efni, óáhugaverð sýning.
Þjóðminjasafnið í Kaupmannahöfn
Ég skoðaði tvær sýningar á Þjóðminjasafninu í Kaupmannahöfn sem eru eiginlega eins og svart og hvítt. Áfyrri sýningunni var saga Danmerkur sýnd fram að 16oo og frá 1600 á seinni sýningunni. Áfyrri sýningunni sem þyrfti helst að taka í gegn fljótlega er mikið um smátt letur og stundum ógreinilegt þar hvítur texti er límdur á gler. Sýningin hálfgerð geymslu sýning þar sem mjög mikið er af svipuðum gripum til sýnis. Að ósekju mætti grisja smá til á sýningunni. íður en það verður gert ættu þeir sem hafa áhuga á innsiglum og kirkjumunum að skoða sýninguna. Fyrir þá er sýningin örugglega draumur í dós. Fyrir okkur hin er seinni sýningin mun áhugaverðari.
Áseinni sýningunni er dægurmenningu gerð mjög góð skil. Meðal annars hefur verið settur upp verslunargluggi á 20. aldar svæðinu sem á að sýna útsölu á 10. áratug síðustu aldar. Sá galli er hins vegar á gjöf Njarðar að í glugganum er mikið magn af sömu vörutegundinni. Mér var bent á það þar sem ég tók ekki eftir því sjálfur að slíkt gerist venjulega ekki á útsölum. Það má líka gagnrýna höfunda sýningarinnar fyrir að gleyma árunum 1939-1944. Ekkert virðist hafa gerst merkilegt í Danmörku á þeim tíma sé farið eftir safninu. Textinn er skýrari á seinni sýningunni en þar er einnig gert meira úr tilfinningalegri upplifun gestsins. Ásafninu er sáralítið sagt frá nýlendum Dana, íslendingar fá þó sinn bás þar sem til sýnis er hnakkur, skautbúningur o.fl. Þá eru fleiri gripir frá íslandi, s.s. veggteppi og kirkjugripir.
í hnotskurn: Fyrri sýningin er barn síns tíma en grunnur fyrir þá seinni sem tvímælalaust er hægt að mæla með.
Louis Tussaud’s Vax Museum
Það er full dýrt inn á vaxmyndasafnið. Mig minnir að það kosti 80 DKK án þess að ég þori að fullyrða um það. Við bætast 10 DKK aukalega fyrir myndatökuleyfi. Við vorum 40-50 mín að ganga hringinn á safninu sem er skemmtilegur rúntur fyrir þá sem þekkja til safngripanna.
í hnotskurn: ígætis en full dýr afþreying, mæli þó með myndatökuleyfinu.