Mofi og siðferðið

Maður er nefndur Halldór og kallar sig Mofa á netinu. Hann hefur ýmis áhugamál eins og að afneita nútíma vísindum eins og þau leggja sig, að sýna fram á að túlkun hans og safnaðarins sem hann tilheyrir á Biblíunni sé réttari en annara og, það sem ég ætla aðeins að impra á núna, siðleysi trúlausra.

Það er kannski best að taka það strax fram að ég er í banni á blogginu hans Mofa. Eftir að hafa fengið algjöra leið á því að þræta við hann þar hætti ég því algjörlega nema hvað að ég fór að benda honum á tilfelli þar sem hann sýnir ákveðna þröngsýni. Mofi er nefnilega þannig gerður að hann getur ekki sett sig í spor annara. Engan vegin. Hann yfirfærir heimsmynd sína yfir á alla aðra og dæmir svo þeirra skoðanir og gildi útfrá henni. Þegar hann hefur gert sig sekan um þetta hef ég bent honum á það. Fyrir það var ég nú um daginn bannaður og ég vona að ég verði bara áfram í banni. Ég viðurkenni reyndar alveg að þetta var bögg hjá mér, en það var alveg innistæða fyrir því. Þetta er að mér telst til fjórða skiptið sem Mofi bannar mig en í fyrri skiptin hefur það verið af miklu minna tilefni, og raunar fyrir það eitt að vera ósammála honum eða að benda á mjög augljósar villur í t.d. aðferðafræði. Verður hann þá allajafna mjög reiður og orðljótur og endar á að banna fólk.

En já. Að því sem varð til þess að ég ákvað að skrifa smá. Í dag höfum við Mofi átt smá orðastað á bloggi Kristins Theódórsonar. Í kjölfarið á því bloggaði Mofi.

Það virðist vera afspyrnu erfitt að útskýrir fyrir guðleysingjum að án trúar á Guð þá er ekki lengur góður grundvöllur fyrir siðferði.

Hvað getur maður sagt um svona bull? Auðvitað er erfitt að útskýra eitthvað sem heldur ekki vatni.  Röksemdafærsla Mofa er eftirfarandi:

Síðan er spurningin hvort að þeirra guðleysi hafi haft áhrif á gjörðir þeirra þá finnst mér Dostoevsky orða þetta mjög vel, „If God doesn’t exist, everything is permissible„.  Það er nokkuð ljóst að guðleysinginn hefur engan trúarlegan texta sem segir honum að það er rangt að myrða, stela eða ljúga eða skipun frá Guði sjálfum að elska náungan eins og sjálfan sig. Það er líka nokkuð ljóst að guðleysinginn óttast ekki réttlæti Guðs þegar þessu lífi er lokið. #

Siðferði Mofa byggir á tvennu. Annars vegar hlýðni við yfirnáttúrulegt yfirvald og hins vegar ótti við refsingu yfirvaldsins. Þar sem að trúlausir trúa eðli málsins skv. ekki á yfirvaldið hans Mofa þá hafa þeir ekki grundvöll fyrir siðferði. Þetta heldur Mofi að við skiljum ekki. Hann áttar sig ekki á því,  þrátt fyrir að honum hafi ítrekað verið bent á það, að við erum einfaldlega ósammála því að siðferði geti bara grundvallast á hlýðni og ótta við refsingu yfirnáttúrulegs yfirvalds.

Allar veraldlegar kenningar í siðfræði eru skv. Mofa þannig ómarktækar. Kenningar sem miðast við mann sjálfan og samfélagið eru bara prump. Þeim er afneitað á einu bretti.

En þegar gengið er á Mofa og hann spurður af hverju trúleysingjar séu almennt ekki að sýna af sér verra siðferði en trúaðir í samfélaginu grípur hann til tveggja ráða. Annars vegar að benda á Hitler, Pol Pot, Stalín og halda því fram að voðaverk þeirra hafi verið unnin í nafni og vegna trúleysis og hins vegar að röfla einhverja steypu um að guðinn hans hafi snert hjarta allra og þess vegna hafi allir samvisku. Af því að hann er vanur þessum mótbárum setti hann þennan fyrirvara á það sem hann bloggaði áðan um grundvöllinn:

Ég býst við því að ég þarf að taka það fram að þetta þýðir ekki að guðleysingjar geti ekki haft mjög sterka réttlætiskennd og mjög sterka siðferðisvitund, þeir sannarlega geta haft það en það kemur málinu ekkert við.

Að sjálfsögðu rökstyður Mofi mál sitt ekkert frekar. Hann er í alveg ótrúlegri mótsögn við sjálfan sig. Hann getur nefnilega ekki bæði haldið því fram að trú á yfirnáttúrlegt yfirvald sé grundvöllur siðferðis og að trúleysingjar hafi sterkar réttlætis- og siðferðiskennd. Ef að trúin er grundvöllurinn þá þýðir nefnilega ekkert að beita því fyrir sig að við séum sköpuð í guðs mynd eða að hann hafi snert hjarta allra. Fyrir nú auðvitað utan vandræðin sem Mofi lendir í þegar hann er spurður að því af hverju fólk fremji þá yfirhöfuð óhæfuverk.

Það er kannski ljótt af mér að helga einum manni heila bloggfærslu í þessum anda. En þá má hafa í huga að það er ekki ég sem er að halda því fram að hópur fólks hafi ekki neinn grundvöll fyrir siðferði, og þar með í raun siðlaust sama hvað öllum illa hugsuðum og mótsagnakenndum fyrirvörum fer fyrir.