íhugaverð grein í The Guardian í dag, þar sem viðhorf Kínverja til knattspyrnu eru sögð endurspegla heimsmynd þeirra á öðrum sviðum.
Samkvæmt greininni halda Kínverjar almennt séð ekki með „litlum liðum“. Þeim finnst ekkert krúttlegt við það þegar smáliðið úr þriðju deild slær meistarana óvænt úr keppni. Þvert á móti haldi þeir bara með stórliðunum og hafi lítinn skilning á dramatík. Höfundurinn staðhæfir að á síðasta EM hafi þorri Kínverja (sem á annað borð tók afstöðu) haldið með Þjóðverjum. Þýska seiglan hafi þótt miklu lofsverðari en einstaklingsframtak hjá eilífðar-lúseraliði Spánverja.
– Samkvæmt athugasemdunum við greinina halda Kínverjar almennt með Arsenal, Chelsea og Manchester United… það er, þeir halda með öllum liðunum þremur Á EINU. Það er góð leið til að vera alltaf í sigurliði.
Á framhaldi af þessu segir höfundur að Kínverjum sé það óskiljanlegt hvers vegna nokkur maður ætti að vilja styðja sjálfstæði einhverrar smáþjóðar – að stórar heildir séu alltaf betri og göfugri.
Alltaf skemmtilegt þegar menn geta tengt saman stjórnmálaheimspeki og fótboltaheimspeki…
# # # # # # # # # # # # #
Staksteinaritari Morgunblaðsins fjallaði um það um helgina að hann hafi ekki skilið grein Önnu Bjarkar Einarsdóttur í Lesbókinni á laugardaginn. Nú var þessi grein prýðilega skrifuð og auðskiljanleg. Það kemur mér hins vegar ekki á óvart þótt höfundur Staksteina hafi hvorki botnað upp né niður.
Skringilegra var að lesa grein Guðmundar Andra í Fréttablaðinu í morgun. Hann segist ekki skilja nýlega ályktun sagnfræðingafélagsins – en ætti þó að hafa fulla andlega burði til þess.
Á umræddri ályktun notaði stjórn sagnfræðingafélagsins orðið „goðsagnir“ um tiltekna þjóðernissinnaða söguskoðun sem nefnd á vegum ríkisstjórnarinnar heldur á lofti. Nú má deila um réttmæti þessarar þjóðernissinnuðu söguskoðunar – og eflaust verða ýmsir til að mæla henni bót, jafnvel með nokkrum rökum.
Guðmundur Andri tekur hins vegar þann pól í hæðina að gagnrýna að hugtakið „goðsögn“ sé notað í þessu samhengi – og spyr í framhaldinu hvort verið geti að sagnfræðingafélagið sé á móti heiðnum átrúnaði og íslenskum þjóðsögum.
Þetta finnst mér sérkennileg nálgun. Nú er alvanalegt að orðið „goðsögn“ sé notað í neikvæðri merkingu um túlkanir einstakra hópa á sögunni.
Dæmi:
i) Rýtingsstungu-goðsögnin í Þýskalandi milli stríða, þar sem hægrisinnaðir stjórnmálamenn hömruðu á því að sigur hefði verið innan seilingar í fyrri heimsstyrjöldinni – en frjálslyndir og vinstrisinnaðir stjórnmálamenn í Þýskalandi hafi eyðilagt allt.
ii) Glundroðakenning Sjálfstæðismanna í Reykjavík, þar sem íhaldið hamrar á því að allt fari í steik við stjórn borgarinnar ef aðrir en Sjálfstæðismenn fari þar með völdin.
iii) „Byrði hvíta mannsins“, sú hugmynd ráðamanna á Vesturlöndum á nýlendutímanum að íbúar þriðja heimsins væru ófærir að byggja sjálfir upp samfélög sín og að framfarir gætu einungis átt sér stað undir stjórn og með arðráni Evrópubúa.
Er ekki óhætt að kalla þessi þrenn sjónarmið „goðsagnir“ tiltekinna hópa? Og er þá ekki á sama hátt lögmætt að draga þessar tilteknu goðsagnir í efa – án þess að í því felist sjálfkrafa fordæming á þjóðsagnasöfnun Grimms-bræðra og Jóns írnasonar?