Óskaplega sér maður mikið af bloggfærslum þar sem kvartað er yfir kjördæmakerfinu. Minna fer fyrir útfærðum tillögum að úrbótum og raunar eru sum umkvörtunarefnin mótsagnakennd.
Þannig hef ég rekist á blogg þar sem kvartað er yfir því að kjördæmin séu of stór, að flokkar fái alltof marga þingmenn í einstökum kjördæmum miðað við fylgi (t.d. Samfylkingin í Rvík-norður með 5 þingmenn af 11 út á 28% atkvæða) og að Ómar hafi lent í 5% reglunni og ekki fengið tvo menn kjörna!
Allt eru þetta góð og gild sjónarmið – en illsamræmanleg.
Tökum t.d. þetta með Ómar og fimm prósentin. – Nú er þessi regla tekin sem dæmi um samtryggingarnet gömlu flokkanna gegn smáframboðum. Hið rétta er að hún var upphaflega sett inn til að AUíVELDA smáframboðum að komast inn.
íður var gerð krafa um að framboð næðu kjördæmakjörnum manni áður en þau áttu kost á uppbótarmanni. Þar sem Reykjavík var eitt kjördæmi, þýddi það í raun að þröskuldurinn var u.þ.b. 5,5% atkvæða í höfuðborginni. Með skiptingu Reykjavíkur varð þessi þröskuldur hins vegar miklu hærri og í kjölfarið var 5% reglan sett – ekki til að gera litlu flokkunum erfiðara um vik, heldur þvert á móti.
Nú má aftur ræða um réttmæti 5% tölunnar. Af hverju ekki 4%, 6% eða bara ekkert lágmark? Ef landið væri eitt kjördæmi, teldi ég ótvírætt að enginn þröskuldur ætti að vera. Þá myndi 1,5% flokkur fá einn mann á þing (sem hefði þó ekki dugað Jóni Magnússyni og Nýju afli 2003). Ég myndi líka vilja að 1,5% auðra atkvæða gæfi auðan stól á löggjafarsamkomunni
En þetta er ekki alveg jafnrökrétt í kjördæmaskiptu kerfi. Hugsum okkur t.d. stjórnmálaafl sem fengi 1,5% atkvæða – dreift nokkuð jafnt yfir landið. Slíkur flokkur fengi þá uppbótarmann út á sáralítið fylgi. Þar sem fólki er (ranglega) tamt að líta á uppbótarþingmenn eins og hverja aðra þingmenn kjördæmanna er hætt við að komið hefði hljóð úr horni ef t.d. Íslandshreyfingin í NV-kjördæmi hefði fengið einn þingmann út á sín tæpu tvö prósent en Framsóknarflokkurinn sömuleiðis bara einn út á sín tæpu tuttugu.
Frekar en að þrefa um 5%-regluna mætti hverfa aftur til gamla kerfisins – að gera kjördæmakjörinn fulltrúa að skilyrði fyrir uppbótarmönnum, en sameina svo Reykjavíkurkjördæmin í eitt. Kjördæmi með 18-19 kjördæmakjörnum fulltrúum og 3-4 uppbótarmönnum þýddi að þröskuldurinn yrði ekki hár – e.t.v. 4%. Ómar hefði alltaf farið inn með þeim hætti.
En hvernig er það – mun byggðaþróunin verða til þess að breyta þingmannaskipan strax við næstu kosningar? Mig grunar að NV-kjördæmi gæti misst aftur þingmann og farið niður í 8 menn. Veit þetta einhver dyggur lesandi – og myndi Reykjavík eða SV-kjördæmi hreppa hnossið?
# # # # # # # # # # # # #
Skrúfaði saman eitt stk. IKEA-bókahillu eftir vinnu. Hugmyndin er að reyna að endurheimta gesta/bókaherbergið sem er orðið að risastórri ruslageymslu. E.t.v. fer maður fljótlega að hætta sér þarna inn án þess að hafa rústabjörgunarteymi til taks.
# # # # # # # # # # # # #
Ég var einn af álitsgjöfunum sem tilnefndi Hnakkus sem besta bloggarann. Vonandi verður upphefðin til þess að hann fer að blogga oftar.
Megi Hnakkus buffa Moggabloggið.